Χάρντι, Τόμας

(Hardy, Άπερ Μπόκχαμπτον, Ντόρτσεστερ 1840 – Ντόρτσεστερ 1928). Άγγλος συγγραφέας. Η κλίση του στη λογοτεχνία εκδηλώθηκε αρκετά νωρίς. Στην αρχή έγραψε ποιήματα που συγκεντρώθηκαν σε τόμο μόλις το 1898 (Ποιήματα τοy Ουέσεξ). Από το 1871 άρχισε να γράφει μυθιστορήματα σε επιφυλλίδες για περιοδικά μεγάλης κυκλοφορίας, που αργότερα τα εξέδιδε σε τόμους. Ζώντας στην περίοδο της αντιβικτωριανής αντίδρασης, ο X. βρήκε τα θέματα που του ταίριαζαν στη φιλοσοφία του Σοπενχάουερ. Έτσι γεννήθηκε η αντίληψη μιας εσωτερικής βούλησης, τυφλής δύναμης που κινεί τα όντα. Στα μυθιστορήματά του ακολουθεί την ιδέα ότι η εξελικτική κίνηση του κόσμου είναι μια πάλη, χωρίς καμιά λογική τάξη, που κυβερνάται από τη δύναμη μιας μη συνειδητής φύσης, η οποία είναι ανίκανη να ελέγξει την κίνηση του Σύμπαντος. Το θέμα αυτό, που υπάρχει ήδη σε έργα όπως Κάτω από το πράσινο δέντρο (1872), Μακριά από το τρελό πλήθος (1874), Ο δήμαρχος του Κάστερμπριτζ (1886) και Οι κάτοικοι των δασών (1887). Ο X. είχε μεγαλύτερο βάθος στα τελευταία και μεγαλύτερα μυθιστορήματά του Τες των Άμπερβιλ (1891) και Ιούδας ο σκοτεινός (1895). Ο X., που θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους πεζογράφους του τέλους του 19ου αι. και των πρώτων ετών του 20ού, αφηγείται τραγικές περιπέτειες ψυχών που ζουν στην απομόνωση και προσπαθούν να βρουν τη δικαίωσή τους στον έρωτα που κάθε φορά όμως αποδεικνύεται η ακραία περίπτωση αποτυχίας της ανθρώπινης ζωής. Στα έργα αυτά φόντο είναι το γοητευτικό τοπίο του Ντόρσετ (στο οποίο ο συγγραφέας θέλησε να δώσει το αρχαίο σαξονικό όνομα του Ουέσεξ). Τα τελευταία χρόνια ο X. αφοσιώθηκε αποκλειστικά στην ποίηση. Οι δυνάστες (1904, 1906, 1908), ένα μεγάλο έμμετρο δράμα με θέμα τη ναπολεόντεια εποποιία, όπου όλα τα γεγονότα κατευθύνονται από μια εσωτερική δύναμη, παίχτηκε μόλις το 1914, σε διασκευή του Γκράνβιλ-Μπάρκερ. Στους στίχους του είναι ενδιαφέρουσα η προσπάθεια να αποσπαστεί από τη μελωδική γλώσσα των ρομαντικών για να δοκιμάσει περισσότερο ρωμαλέους ρυθμούς που συχνά είναι προσαρμοσμένοι στη λαϊκή γλώσσα και με λαϊκές μπαλάντες και τραγούδια. Από τις ποιητικές συλλογές του X. πρέπει να αναφερθούν ιδιαίτερα οι Στιγμές οράματος (1917), Ανθρώπινα θεάματα, μακρινές φαντασίες, (1925) και Χειμωνιάτικες κουβέντες (που εκδόθηκε μετά τον θάνατό του, το 1928). Από τα πολλά διηγήματα του X. αξιολογότερη είναι η συλλογή Μικρές ειρωνείες της ζωής (1894). Ο Άγγλος συγγραφέας Τόμας Χάρντι. (Εθνική Πινακοθήκη Προσωπογραφιών, Λονδίνο).